خارپوستان (Echinodermata) خارپوستان گروه بزرگی از جانوران دریایی را تشکیل می‌دهند که از لحاظ ساختمان بدنی با دیگر بی‌مهرگان تفاوت اساسی دارند. بدن این جانوران از صفحاتی با خارهای آهکی پوشیده شده‌است. بدن دارای تقارن دوطرفه و گاهی اوقات تقارن پنج‌تایی است. تعدادی از آنها زندگی ثابت داشته و گروهی به طور آزاد زندگی می‌کنند. خارپوستان دارای سامانه جریان آب در بدن بوده که با سایر بی‌مهرگان تفاوت اساسی دارند.

خارپوستان تنها جانورانی هستند که دارای پنج قسمت اصلی در بدنشان می‌باشند آنها دارای پوسته سفید و سختی هستند که ممکن است روی آنها تیغه‌هایی باشد خارپوستان توسط صدها پای لوله مانند پر از مایع حرکت می‌کنند آنهایی که فقط در دریا زندگی می‌کنند شامل ستاره شکننده، ستاره دریایی، خارپوست دریایی و خیار دریایی می‌شوند بیشتر این جانوران در آبهای کم عمق زندگی می‌کنند اما ستاره‌های ظریف در عمق دریا زندگی می‌کنند.

خارپوستان در میان بی مهرگان، نزدیکترین شاخه به شاخه مهره‌داران هستند. خارپوستان اسکلت داخلی دارند اما نه شبیه به انسان‌ها. در واقع اسکلت آنها از یک تعداد صفحات تشکیل شده‌است که توسط یک لایه نازک خارجی پوشیده شده، بطوریکه عملاً به‌نظر میرسد که اسکلت آنها خارجی است.

در حدود 6500 گونه از خارپوستان وجود دارد و آن‌ها در دریاهای سراسر جهان پراکنده هستند ستاره‌های دریایی عموماً گوشتخوار هستند اما بعضی گونه‌ها از گیاهان کوچک و یا ریزه‌های غذا که در بستر دریا قرار دارند استفاده می‌کنند.

ستاره‌های ظریف دریایی به تعداد زیاد در بستر دریاها و تا عمق (2500) 7620 متری یافت می‌شوند ستاره ماهی معمولی اقیانوس اطلس می‌تواند پوسته صدف خوراکی را بشکافد شکم خود را از لای شکاف (50/1 اینچ)5/0 میلی متر در ان وارد کند و صدف درون آن را بخورد بیشتر گونه‌های ستاره ماهی‌ها دارای پنج دست هستند اما بعضی تا پنجاه دست هم دارند.

ستاره‌های دریایی معمولاً دارای پنج دست هستند (یا بیشتر ضریب 5 تعداد دستهای آنها خواهد بود) ستاره دریایی از دست‌هایش برای بازکردن پوست صدف‌ها و حلزون‌ها استفاده می‌کند.                                                                                                        توصیف 

خارپوستان، دریازی و اکثرا کف‌زی هستند. دارای تقارن شعاعی در زمان بلوغ ولی دو طرفه در دوره? لاروی، دارای پوشش آهکی به صورت خار یا حلقه‌های آهکی، فاقد سر و بدن بندبند، و دارای دستگاه گوارش ساده ولی کامل‌اند.[1]

تنفس آن‌ها از طریق آبشش‌های پوستی معلق و شبکه? آوندی است و فاقد دستگاه دفعی وازنشی مخصوص‌اند ولی سلول‌های آمیبی موجود در مایع حفره? عمومی بدن این امر را انجام می‌دهند. فاقد دستگاه گردش خون ولی دارای دستگاه خونی‌اند[2].[3]

دستگاه عصبی خارپوستان شامل سلول‌ها و فیبرهای عصبی، حفره? عمومی در برگیرنده? سه قسمت احشایی، شبکه? آبی و دستگاه خونی در دوره? لاروی است. اندام‌های جنسی نر و ماده جدا و غدد جنسی بزرگ با مجاری جنسی ساده دارند. تولید مثل آن‌ها به صورت جنسی، لقاح بیرونی، رشد غیرمستقیم از طریق مراحل لاروی است. دارای قابلیت خودبرشی هستند.[4]                                                         رده‌ها 

رده لاله‌وشان مانند لاله‌های دریایی (ستارگان پَری)
رده خیارسانان مانند خیارهای دریایی
رده ستاره‌سانان مانند ستاره دریایی
رده مارسانان مانند ستاره‌های شکننده
رده خارداران مانند توتیای دریایی